Kripto para birimleri ile token arasındaki fark nedir?
Kripto para birimleri ile token arasındaki fark nedir?
Yeni başlayanlar için bu kısım anlaşılması zor olabilir. En basit anlatımıyla token’lar, para birimi değillerdir. Token oluşturmak için blockchain ağı oluşturma zorunluluğu bulunmaz. Kripto para birimlerinde ise blockchain sistemi şart koşulur. Yine de blockchain ağı üzerinde token oluşturmak tercih edilen bir yöntemdir ve genellikle de, akıllı sözleşme üretilmesi amacıyla geliştirilen, ancak sonraları kripto para birimi de sunmaya başlayan Ethereum ağı üzerinde üretilirler.
Coin’ler ya da kripto para birimleri, paraya eşdeğerdirler. Belli bir varlığa karşılık gelirler ve varlık transferinde kullanılırlar.
Token ise, oluşturulan bir sözleşmenin sembolüdür. Token’ın değeri madencilik işlemlerine, altın fiyatına ya da dinamik piyasa kriterlerine bağlı değildir. Evini her ziyarete gittiğinizde size kahve ikram edeceğini taahhüt eden bir dostunuz varsa, aranızda manevi bir sözleşme düzenlenmiş demektir. Burada bahsi geçen kahve token olur. Siz dostunuzu yıllarca ziyaret etseniz de sözleşme hala geçerlidir ve kahvenizi keyifle yudumlarsınız.
Token sözleşmesi nedir, nasıl çalışır?
Tamam, token kavramının coin’den farklı olduğunu anladık. Yine de işlemlerin belli bir düzen içinde ilerlemesi ve belli bir değer karşılığının olması gerekiyor öyle değil mi? Token değiş tokuşu nasıl çalışıyor? Öncelikle bu sistemin işlemesi için bir platformun geliştirilmesi gerek. Gelin, bunu daha iyi anlamak için en basit örnek olan Ethereum ağını ele alalım.
Sözleşme döngüsü şu şekilde işliyor:
- Token oluşturma: Öncelikle şirket; token miktarı, token değeri ve özel koşulları içeren genel bir token kuralları listesini oluşturuyor. Platform, kullanıma açıldıktan sonra akıllı bir noter gibi davranmaya başlayacak ve tüm işlemlerin koşullara uygun biçimde gerçekleşmesi görevini üstlenecek.
- Token edinme: Herhangi bir kullanıcı token satın almak istediği zaman, içecek otomatına benzer biçimde bir süreç işlemeye başlıyor. Kişi makineye geliyor, ücretini ödüyor ve satın almak istediği içeceği (token) seçiyor. Makine otomatik olarak istenen içeceğin bulunup bulunmadığını ve ödenen meblağı kontrol ettikten sonra tüm kriterler uygunsa içeceği (token) teslim alma haznesine düşürüyor. Tüketici ürününü alırken makine de kalan içecek (token) sayısını bir azaltıyor.
- Token transferi: Örneğini verdiğimiz içeceğe sahip olan kişi, bunu kendi için de kullanabilir bir arkadaşına da verebilir. Bu işlemi ücret karşılığı veya bedava yapması önemsizdir. Token evreninde, sahip olduğunuz varlıkların saklandığı bir cüzdanınız olması gerekir. Transfer işlemi esnasında bu cüzdan üzerinden, aynı platformda bulunan başka bir cüzdana aktarım yapılabilir. Tüm bu işlemler akıllı sözleşmelere uygun biçimde otomatik biçimde gerçekleşecektir. Yapılan işlemler her iki kullanıcının cüzdan hesabını etkileyecek ve gerçek zamanlı olarak veriler güncellenecektir.
Gelelim en önemli sorulardan birine, bütün bu işlemler ücretsiz mi? Hayır! İçecek örneğimizden gidecek olursak birilerinin notere, otomat makinesinin bakımına ve içeceklerin teslimatına para ödemesi gerek. Token dünyasında harcanan bu tip giderlere “gas” adı veriliyor. Yani her token işleminde mutlaka bir miktar “gas” harcanıyor ve bunun ücretinin ödenmesi gerekiyor.
Not: Token ekosisteminde ücretler sabit değildir. Genellikle hesaplamalar, bekleyen işlemlerin sayısına bağlı olarak yapılır. Token işlemi yapılacağı zaman ödenmek istenen maksimum “gas” tutarı belirtilebilir. Sözgelimi 10 dolar tutarında bir meblağ transfer edilecekse ve bunun için de 20 dolar işlem ücreti talep ediliyorsa, bunu kimse ödemek istemez. Dolayısıyla, ödenecek maksimum “gas” tutarı 2 dolar şeklinde belirlenerek işlem zamanı ona göre ayarlanabilir. Sistem her zaman en fazla “gas” ödeyeni öne aldığı için bekleme süreniz artabilir. Sizden çok daha fazla “gas” ödemeyi kabul eden kişiler varsa onların işlemlerinin bitmesini beklemek durumunda kalırsınız. Elbette aceleniz varsa maksimum “gas” tutarınızı güncellemeniz mümkün