Grafiklerin Dili
Grafiklerin Dili
Teknik analiz araçlarının uygulanması için temel çıkış noktasını oluşturan grafikler iyi bir analist için bir bakışta bir çok ipucunu gizleyen bir eşsiz bir yardımcıdır. Zaman içerisinde grafiklerin tekrarlayan hareketleri ve temel şartlar oluştuğunda tarihteki davranışlarına benzer özellikte davranışlarda bulunması analistler için bir çok anahtarın varlığına işaret eder. Grafikleri okumakta ve ihtiva ettiği dili çözmekte gösterilecek başarı pozisyonun geleceğinin belirleyen en önemli unsurdur. Bu nedenle çeşitli zaman aralıklarında çizilen ve incelenen grafikler önemli ipuçları yakalandığı takdirde iyi bir yatırımcı için çok önemli veriler barındırır.
Teknik analiz için büyük önem ihtiva eden çeşitli grafik davranış şekilleri tüm eğitim sistemimizde başarılı bir yatırım için kullanıcılarımızla paylaşılmaktadır. Sitemizin bu alanında da sizlere grafiklerle ilgili belli başlı öğeleri tanıtmaya çalışacağız.
Trend Nedir?
Fiyatların zaman içerisindeki artış, azalış ve durağan eğilimleri genel trend kavramını oluşturur. Ekonomik gelişim içinde ilgili enstrümanın konjonktürü fiyat düzeyinde artış, azalış veya kararsızlık eğilimlerini ortaya çıkarır. Dolayısıyla enstrüman içinde bulunduğu eğilime bağlı olarak ekonomik gelişmelerden, yatırımcı davranışlarından etkilenmesi farklı yönlerde ve boyutta olabilir. İşte, enstrümanın genel eğiliminin yönüne biz “trend” adını veriyoruz.
Fiyatlar genel düzeyi yükselme eğiliminde ise trend “yukarı”, alçalma eğiliminde ise “aşağı” ve nihayetinde belli bir aralıkta yön tayin etmekte zorlanarak ilerliyorsa “yatay” trend adı verilmektedir.
Trend kavramı kısa aralıklarla ölçülebilecek geçici davranış şekillerinden oluşamaz. Trend isminden de anlaşılacağı üzere anlamlı sayılabilecek uzunluktaki zaman dilimi içerisinde enstrümanın göstereceği genel yön karakteristiğine bağlıdır. Dolayısıyla birkaç gün içerisindeki fiyat oynamaları genel trend yönüne etki edebilecek kadar kuvvetli bir veri oluşturmaz.Trend ilgili enstrümanın ekonominin genel süreçteki dinamikleri ile ilgili uzun süreçli eğilimidir. Bu nedenle genel trend eğilimini anlamak aylara uzanan bir bakış açısı gerektirebilir.
Yatırım yapılacak enstrümanlarda trend eğilimini bilmek başarılı pozisyonlar için önemli bir anahtar olabilmektedir. Yükseliş trendine sahip bir parite için alım işleminin yüzdesel başarı ihtimali elbette satış işleminin yüzdesel başarı ihtimalinden yüksek olacaktır. Zira alım işleminde dayanak oluşturan temel unsurlar yatırımcı aleyhine değiştiği durumlarda genel trend eğilimi pozisyonu desteklemeye devam edecektir.Bu durumda başarılı bir pozisyon yönetimi trend eğilimi ile her zaman dost olabilir.
Destek ve Direnç Kavramları
Bir enstrümanın grafik üzerindeki ilerleyişinde onu duraksatan, durduran, çoğu kez de geri döndüren önemli fiyat seviyeleri bulunur. Fiyatların hareketini sağlayan insan doğası grafik üzerinde belli seviyelerde yatırım kararlarını sert şekilde değiştiriyorsa fiyat seviyeleri bunu mutlaka dikkate alacaktır. Tarihsel zaman dilimi içerisindeki ilerleyişi esnasında önemli ölçüde engelle karşılaşan ve belli bir fiyat seviyesini aşamayan hareket bu noktayı tarihsel gelişim hafızasına alır ve bir daha aynı fiyat seviyesiyle karşılaştığı esnada benzer hareketlerde bulunma eğilimi içerisine girer. Enstrümanın yükselişi esnasında takılacağı önemli durak noktalarının yatay düzlemdeki fiyat konumuna direnç, alçalışı esnasında karşılaşacağı engele ise destek adı verilmektedir.
Destek ve direnç seviyelerinin yaklaşan fiyatla ilgili karakteristik eğilimleri yatırımcı açısından ilginç pozisyon olanakları doğurur. Zira bu seviyelerde fiyat hareketinin genel tecrübe edinilmiş davranış mekaniği basit pozisyonlarla para kazanma imkanı doğurabilir.
Fiyat destek veya direnç olarak belirlenmiş seviyeye geldiğinde genellikle iki temel davranış şekli göstermektedir. Buraya ulaşan fiyat; ya ilgili seviyeyi aşamadan geri dönecektir. Ya da kendi gelişimi için engel teşkil eden bu seviyeyi kırıp yoluna devam ederek kendisi için yeni bir engel arayacaktır. Kırılan her bir direnç destek olarak, kırılan her bir destek ise direnç olarak grafikteki yeni rolünü üstlenecektir. Örnek grafik görüntümüzde de bunun dramatik örneklerine şahit olabilirsiniz.
Eğilim Çizgileri
Fiyat seviyesinin kısa dönemdeki ilerleme eğilimi belli bir çizgi üzerinde izafi olarak şekillendirilebiliyorsa eğilim çizgisinden söz etmek mümkün olabilir. Düşmekte olan fiyatın oluşturduğu tepe noktaları veya yükselmekte olan fiyatın oluşturduğu dip noktaları izafi olarak düz bir hat üzerinde birleştirilebiliyorsa fiyatın belli bir eğilim çizgisi dahilinde ilerlediğinden söz edilebilir. Alçalan eğilim çizgileri fiyat hareketinin üzerinde, yükselen eğilim çizgileri fiyat hareketinin altında şekillendirilmelidir.
Enstrümanın kısa vadedeki eğilim çizgisine uyumlu hareket etmesi elbette kazançlı pozisyonlar için iyi bir çıkış noktası oluşturur. Zira olağan hareketi esnasında eğilim çizgisine yaklaşan fiyat aksi yönde harekete zorlanır. Buradaki davranış şekli destek ve direnç kavramındakine benzer bir tutumdur. Dolayısıyla bu ilişkiyi bilen bir yatırımcı eğilim çizgisine yaklaşan fiyat seviyelerinde uygun pozisyonu alarak riskini azaltır.
Eğilim çizgileri trend kavramı ile birbirine karıştırılmamalıdır. Trend, fiyat seviyesinin genel konjonktüre uygun olarak uzun dönemdeki eğilimini ifade eder ve her zaman izafi bir çizgi ile tepe veya dip noktalarını birleştirme gereği duyulmaz. Genel yön eğilimi trendin yönünü izah etmek için yeterlidir. Eğilim çizgileri ise fiyatın yönüne bağlı olarak tepe veya dip noktalarından birleştirildiğinde anlamlı bir doğru oluşturabilmelidir.
Bir eğilim çizgisi üzerinde hareketine devam eden bir fiyat alt bölümlerinde daha kısa süreli ve daha küçük boyutlu eğilim çizgileri barındırabilmektedir. Dolayısıyla mevcut eğilim çizgisine uyumlu hareket eden fiyat ilgili dinamikte kısa süreli ters hareketinde de başka bir eğilim çizgisine sadık kalarak hareket edebilmektedir. Bundan anlaşılacağı üzere birbirinin içine geçmiş aynı yönlü veya ters yönlü eğilim çizgileri çizmek ve bunlardan yararlanmak mümkün olabilmektedir.
Fiyat Kanalları
Herhangi bir eğilim çizgisinin paralelinde fiyat grafiğinin diğer yanına izafi bir dip veya tepe noktalarını birleştiren bir doğru çizilebiliyorsa fiyat kanalından söz etmek mümkün olur. Dolayısıyla fiyat kanalı teorisinde fiyat üst tarafta ve alt tarafta çizili iki izafi doğru arasında gidip gelmektedir. Kanalın ismi eğimine bağlı olarak “alçalan fiyat kanalı” veya “yükselen fiyat kanalı” ismini alır.
Fiyat kanalının sınırlarına ulaşan enstrümanın aksi istikamette harekete duyarlı hale gelmesi yatırım riskini azaltan önemli bir etken olarak kullanılır. Dolayısıyla fiyatın kanal içinde kalma gayretini bilen yatırımcılar kanal sınırlarında pozisyonlarını artırarak fiyatın ilgili sınırlarda agresif davranmasına sebep olurlar. Bu nedenle fiyatın kanal sınırlarında daha hızlı hareket etmesi ve çabuk sonuçlar doğurması kaçınılmaz olur.
Yükselen bir fiyat kanalının alt sınırında alım işlemine geçmek üst tarafında satış işlemine geçmekten daha az riskli pozisyonlar elde etmemizi sağlar. Zira genel kanal eğilimi yükselişi destekliyorsa pozisyona girdiğimiz alım noktası ile kapatmayı planladığımız üst sınır arasında daha yüksek aralıkla bir fiyat değeri bulunur. Dolayısıyla pozisyonun kazanç seviyesinin daha yüksek olması beklenebilir.
Alçalan fiyat kanalında da yine yükselen fiyat kanalına bağlı özellikler geçerli olmakla beraber alım yerine satım işlemlerinin başarılı sonuçlar vermesi daha kuvvetli ihtimaldir.